Prof. Grabowska: Polacy kochają Unię, ale intuicyjnie czują, że polskie prawo jest ważniejsze

Prof. Grabowska: Polacy kochają Unię, ale intuicyjnie czują, że polskie prawo jest ważniejsze

Dodano: 
Prof. Genowefa Grabowska
Prof. Genowefa Grabowska Źródło: PAP / Jakub Kamiński
– Z odpowiedzią na pytanie o wyższości prawa polskiego nad unijnym prawnicy nie mają problemu. Natomiast obywatel mógłby być zdezorientowany. Z jednej strony jest całym sercem i duszą za Unią Europejską. Z drugiej – musi udzielić odpowiedzi, który porządek prawny ma pierwszeństwo. I jak widać intuicyjnie, nawet bez znajomości konkretnych zapisów traktatowych, Polacy przyznają, że polska konstytucja jest dla nich na pierwszym miejscu – mówi portalowi DoRzeczy.pl prof. Genowefa Grabowska.

W „Dzienniku Gazecie Prawnej” pojawił się sondaż, według którego miażdżąca większość Polaków przekonana jest o wyższości polskiej Konstytucji nad prawem unijnym. Co oznacza taki wynik badania?

Prof. Genowefa Grabowska: Myślę, że ludzie intuicyjnie wyczuwają to, co ma miejsce w naszej świadomości prawnej. Ja zdaję sobie oczywiście sprawę, że robienie sondaży w sytuacji, gdy odpowiedź znajduje się w przepisach prawnych, może być troszeczkę na wyrost. Jednak tu chyba chodziło o zbadanie świadomości polskiego społeczeństwa. Społeczeństwa, które jest najbardziej prounijne w Unii Europejskiej. W społeczeństwie zakorzeniony jest pogląd, że Unia Europejska jest bardzo korzystna dla Polski, Polaków, dobrze się tam czujemy. Jednocześnie zachodzi pytanie, jak Polacy odnajdują się w dwóch porządkach prawnych – unijnym i polskim.

No właśnie, wydawałoby się, sprawa wcale nie jest prosta, a jednak zdanie Polaków jest jednoznaczne.

Z odpowiedzią na pytanie o wyższości prawa polskiego nad unijnym prawnicy nie mają problemu. Natomiast obywatel mógłby być zdezorientowany. Bo z jednej strony jest całym sercem i duszą za Unią Europejską. Z drugiej – musi udzielić odpowiedzi, który porządek prawny ma pierwszeństwo. I jak widać intuicyjnie, nawet bez znajomości konkretnych zapisów traktatowych Polacy przyznają, że konstytucja jest dla nich na pierwszym miejscu. Dopiero później są inne źródła prawa.

A jak wygląda ta relacja między prawem europejskim i prawem krajowym?

W obecnie obowiązującym prawie unijnym jest wyraźny rozdział kompetencji pomiędzy organami unijnymi a państwami członkowskimi. Nie mamy więc wątpliwości, że organizacja sądownictwa jest wewnętrzną sprawą każdego z poszczególnych państw członkowskich. Ale też obowiązujące traktaty nie mówią nic o porządku prawnym, które prawo ma pierwszeństwo.

Ale były pomysły, by prawo europejskie miało wyższość nad prawem unijnym?

Tak, zasadę wyższości prawa unijnego chciano wprowadzić w konstytucji europejskiej. Została ona jednak odrzucona w referendach we Francji i Holandii. Decyzja Francuzów i Holendrów podyktowana była między innymi tym, że w projekcie konstytucji był przepis o wyższości prawa unijnego nad prawem państw członkowskich. Kiedy zrewidowano konstytucję europejską i zastąpiono ją dwoma traktatami – o Unii Europejskiej i o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, z przepisu o wyższości prawa unijnego zrezygnowano. Przepis ten został usunięty. Uznano, że gradacja porządków prawnych będzie załatwiana na poziomie krajowym. Większość państw swoje własne porządki prawne stawia na pierwszym miejscu, co jest zrozumiałe.

Czytaj też:
Polacy: Konstytucja ponad prawo unijne. Ziemkiewicz: Na pohybel opozycji

Źródło: DoRzeczy.pl
Czytaj także